Bilindiği üzere 29/07/2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “Çevresel Etki
Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin bazı maddelerinin iptali ve yürütmesinin durdurulması için davalar açılmış olup,
açılan davalar sonucunda Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarafından yapılan değerlendirme sonucunda bazı
maddelerin yürütmesi durdurulması yönünde kararlar verilmiştir.
Bu nedenle, gerek Mahkeme Kararı’nın yerine getirilmesi gerekse ÇED Yönetmeliği uygulamalarında
Bakanlığımızca/İlgili İl Müdürlüklerimizce yürütülen iş ve işlemlerin aksamaması için yürütmesi durdurulan
maddeler/ifadeler gözönünde bulundurularak düzenleme yapılmıştır. Yapılan düzenleme hakkında Taşra
Teşkilatlarımız 10.08.2023 tarih ve E-38496763-220.99-7103347 sayılı yazımız ile bilgilendirilmiştir.
Bahse konu yazımızda da yer aldığı üzere, Danıştay 6.Dairesi Başkanlığı tarafından verilen
yürütmenin durdurulması kararları doğrultusunda 29.07.2022 tarih ve 31907 sayılı Resmi Gazetede
yayımlanan “Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliği’nin;
– 4. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde yer alan “veya” ibaresi yönünden yürütmeyi durdurma kararı
verildiğinden, Bakanlığımızca madde hakkında yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir
karar verilinceye kadar “askıda ilan” tanımının Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer aldığı “Askıda
ilan: Gerçekleştirilmesi planlanan projenin ÇED süreci hakkında, projeden etkilenecek veya etkilenmesi muhtemel
halkın yaşadığı yer/yerlerde, il müdürlüğü, kaymakamlık ve muhtarlık binasında bulunan askı ilan yerlerinde
yapılan yazılı duyuruyu,” şekliyle uygulanması,
-4. maddesinin 1. fıkrasının (ff) bendinde yer alan Proje İlerleme Raporu tanımında mülga 2014 tarihli
ÇED Yönetmeliğinde yer alan “işletme sonrası” ifadesine yer verilmemesine yönelik düzenlemenin yürütmesinin
durdurulması nedeniyle, Bakanlığımızca madde hakkında yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme
tarafından yeni bir karar verilinceye kadar söz konusu tanımın Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer aldığı
“Proje İlerleme Raporu: ÇED Olumlu Kararı alındıktan sonra, komisyonca belirlenen periyotlarda yatırımın
başlangıç, inşaat ve işletme sonrasına ilişkin kaydedilen gelişmeleri içeren raporu,” şekliyle uygulanması,
-8. maddesinin 3. fıkrasında yer alan “ÇED süreci içerisinde gerek görülmesi halinde komisyona üye
eklenebilir veya çıkarılabilir.” bendi “veya çıkarılabilir” ibaresi nedeniyle yürütmesi durdurulduğundan, söz
konusu madde hakkında Bakanlığımızca yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir karar
verilinceye kadar Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer aldığı “ÇED süreci içerisinde gerek görülmesi
halinde komisyona üye eklenebilir.” şekliyle uygulanması,
-8. maddesinin 4. fıkrasında yer alan “Proje ile ilgili olarak başvurunun yapıldığı, ÇED sürecinin
başladığı, ÇED başvuru dosyasının halkın görüşüne açıldığı ve ÇED süreci tamamlanana kadar projeye ilişkin
görüş ve önerilerin il müdürlüğüne veya Bakanlığa verilebileceğine dair duyuru, Bakanlık ve il müdürlüğü internet
sayfasında ilan edilir. Ayrıca askıda ilan, anons ve benzeri şekilde de halka duyurulabilir.” bendinin sonunda yer
alan “duyurulabilir” ifadesi yönünden yürütmesi durdurulduğundan, Bakanlığımızca madde hakkında yeni bir
düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye kadar Mülga 2014 tarihli ÇED
Yönetmeliği’nde yer alan “Proje ile ilgili olarak başvurunun yapıldığını, ÇED sürecinin başladığını, ÇED
Başvuru Dosyasının halkın görüşüne açıldığını ve ÇED süreci tamamlanana kadar projeye ilişkin görüş ve
önerilerin Valiliğe veya Bakanlığa verilebileceği Bakanlık ve Valilik tarafından anons, askıda ilan, internet vb.
şekilde halka duyurulur. şeklinde uygulanması,
-Ek-1 Listesinin 25. Maddesi’nde yer alan “kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama işlemlerinden en
az birini yapan tesislere yönelik projeler” hükmüne konu bendinin eksik düzenleme nedeniyle yürütmesinin
durdurulması kararı verildiğinden, Bakanlığımızca yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni
bir karar verilinceye kadar Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer alanı şekliyle uygulanması, bu kapsamda;
“400.000 ton/yıl ve üzeri kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan
tesisler.” için hazırlanacak ÇED Başvuru Dosyası ile Bakanlığımıza başvuru yapılması,
“Kırma, eleme, yıkama ve cevher hazırlama işlemlerinden en az birini yapan tesisler, (Ek-1 listesinde yer
almayanlar)” için de hazırlanacak Proje Tanıtım Dosyası ile ilgili Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl
Müdürlüklerine başvuru yapılması gerektiği,
– ÇED Yönetmeliği Ek-2 Listesi’nin 1.Maddesi’nin Bakanlığımızca yeni bir düzenleme yapılıncaya veya
Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye kadar Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer alan “50-500
ton/gün taş kömürü ve bitümlü maddelerin gazlaştırılması ve sıvılaştırılması projeleri,” şekliyle uygulanması,
-ÇED Yönetmeliği Ek-2 listesinin 39. maddesinde yer alan “Jeotermal kaynağın aranması ve/veya
çıkartılması,” maddesine yürütmenin durdurulması kararı verildiğinden Bakanlığımızca yeni bir düzenleme
yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye kadar Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde
yer aldığı;
ÇED Yönetmeliği Ek-1 Listesi 42.Maddesi’nde yer alan “Jeotermal enerji santralleri,” hükmünün
“Jeotermal kaynağın çıkartılması ve kullanılması, (Isıl kapasitesi 20 MWe ve üzeri)”şeklinde uygulanması,
ÇED Yönetmeliği Ek-2 Listesi 39.Maddesi’nde yer alan “ Jeotermal kaynağın aranması ve/veya
çıkartılması” hükmünün “Jeotermal kaynağın çıkartılması ve kullanılması, (Isıl gücü 5 MWe ve üzeri)” şeklinde
uygulanması,
-ÇED Yönetmeliği Ek-2 listesinin; 42. maddesinde yer alan “Göl hacmi 1 milyon m3 ve üzeri olan baraj
veya göletler (rekreasyon amaçlı yapılanlar hariç)” hükmüne “rekreasyon amaçlı yapılanlar hariç” ibaresi
yönünden yürütmesinin durdurulmasına kararı verildiğinden Bakanlığımızca yeni bir düzenleme yapılıncaya veya
Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye kadar Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer aldığı;
“Göl hacmi 5 milyon m3 ve üzeri olan baraj ve göletler,” şeklinde uygulanması,
-ÇED Yönetmeliği Ek-2 listesinin 43. Maddesi’nde yer alan “Yeraltı suyu çıkarma veya suyu yeraltında
depolama projeleri” hükmüne yürütmenin durdurulması kararı verildiğinden, Bakanlığımızca yeni bir düzenleme
yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye kadar, Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde
yer aldığı;
“300.000m3/yıl ve üzerinde, yeraltından su çıkarma veya suyu yeraltında depolama projeleri,” şekliyle
uygulanması,
-ÇED Yönetmeliği Ek-2 Listesi 45.Maddesi (b) bendinde yer alan “10.000 m3
/yıl ve üzeri kapasiteli
blok mermer ve dekoratif taşların kesme, işleme ve sayalama tesisleri,” maddesine yürütmenin durdurulması kararı
verildiğinden, Bakanlığımızca yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye
kadar, Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer aldığı;
“Yıllık 5.000 m3 ve/veya 250.000 m2 ve üzeri kapasiteli mermer ve dekoratif taşların kesme, işleme ve
sayalama tesisleri” şekliyle uygulanması,
-Ek-2 Listesi’nin 45. maddesinin (d) bendinde yer alan “Maden arama projeleri (Sismik, elektrik,
manyetik, elektromanyetik, Jeolojik haritalama, jeofizik etüt, karot, kırıntı ve numune alma vb. yöntemlerle
yapılan aramalar hariç)” maddesinin “karot, kırıntı ve numune alma” ibaresi için yürütmenin durdurulması kararı
verildiğinden, Bakanlığımızca yeni bir düzenleme yapılıncaya veya Mahkeme tarafından yeni bir karar verilinceye
kadar Mülga 2014 tarihli ÇED Yönetmeliği’nde yer aldığı;
“Maden arama projeleri (Sismik, elektrik, manyetik, elektromanyetik, Jeolojik haritalama, jeofizik etüt
vb. yöntemlerle yapılan aramalar hariç)” şekliyle uygulanması gerekmektedir.
Yürütmesi durdurulan maddeler kapsamında olmakla birlikte, 10.08.2023 tarih ve E-38496763-220.99-
7103347 sayılı yazımızın tarihinden önce başvurusu yapılmış olan (Ek-1, Ek-2, görüş talebi) projelerin iş ve
işlemleri mevcut haliyle devam ettirilecektir.
İlgililere duyurulur.
